Ratten bestrijden

Bruine rat

De Bruine rat is in Nederland de meest voorkomende rat.

Ratten zijn intelligente dieren en laten zich niet makkelijk vangen. Dit komt mede doordat ze neofoob zijn, dat betekent dat ze wantrouwend zijn ten aanzien van nieuwe dingen in hun omgeving. De grootste veroorzakers van een rattenplaag is de mens zelf. De mens zorgt (ongemerkt) voor het aanbod van voedsel, water en schuilgelegenheden. Wanneer er niets aan het aanbod van deze 3 elementen wordt gedaan zal de rat zich vestigen en de populatie zal groeien, waardoor er uiteindelijke een plaag zal ontstaan. De bruine rat komt veelal voor in vochtige omgevingen als slootkanten, riolen en onder gebouwen, maar ook op voedselrijke plaatsen als maiskuilen, mestputten en slechte opgeslagen huisvuil. De bruine rat is geen klimmer en zal zich zelden op hooggelegen plaatsen bevinden.

Hoe ziet een bruine rat eruit

Ondanks de naam heeft de bruine rat heeft meestal een grijsbruine rug en een lichtere buik. Andere kleuren waanronder albino’s kunnen ook voorkomen.

De vacht is lang en stug. De bouw van de bruine rat is stevig en heeft een stompe snuit. De oren zijn zichtbaar en reiken naar voren geklapt tot achter de ogen. De staart van een bruine rat is dik, kaal en korter dan het lichaam. De bruine rat wordt gemiddeld 22-30 cm lang en weegt ca. 500 gram.

Hoe leeft de bruine rat

De bruine rat is een opportunistische alleseter. De bruine rat is een cultuurvolger, dat betekent dat ratten de mens volgen, omdat zij zorgen voor (achtergelaten) voedsel zorgen. De bruine rat verzamelt voedsel en neemt dit vaak mee naar hun schuilgelegenheid. De bruine rat kan niet zonder vocht en heeft dit alle dagen nodig. Kannibalisme komt ook voor onder de bruine ratten
De bruine rat heeft een bijzonder groot aanpassingsvermogen, kan uitstekend graven en zwemmen. De bruine rat kan wel klimmen, maar komt zelden voor op hooggelegen ruimtes
De bruine rat kan goed zien, maar niet heel scherp. Hierdoor verplaatsen ze zich meestal langs muren en obstakels en niet midden door een open ruimte.
De reuk is hun belangrijkste zintuig.
De bruine rat is het meest ’s nachts actief. Alvorens de ratten hun hol verlaten wordt er één rat (pioenrat) op verkenning gestuurd. Veranderingen in de omgeving heeft een bruine rat direct door en zal enige tijd duren voordat ze eraan gewend zijn. De bruine ratten leven in populaties. Een populatie heeft één mannetje die de dienst uitmaakt, vrouwtjes en onderdanige mannetjes.
De populatie heeft een eigen leefgebied, waar geen andere groepen worden geduld. Wanneer een populatie wordt bestreden en er geen preventieve maatregelen getroffen worden, dan wordt het leefgebied binnen de kortste tijd ingenomen door een nieuwe populatie.

Hoe ontwikkelt de bruine rat zich

De bruine rat leeft normaal gesproken één jaar en het vrouwtje is na ca. 3 maanden vruchtbaar. Ze is haar hele leven bevrucht en werpt ongeveer om de  3 weken 7-10 jongen. Ongeveer 75% van de jongen zal het overleven wat betekent dat elk volwassen vrouwtje in jaar leven ca. 40 jongen ter wereld brengt.
De jongen worden kaal en blind geboren

Hoe herken je de aanwezigheid van de bruine rat

• Door de uitwerpselen, deze zijn meestal bruin/grijs van kleur, cilindervormig, ca. 2 cm lang en 0,5 cm breed.
• Door het geluid wat ze maken. Ze kunnen krijsen, gieren, grommen en knorren. Het geluid tussen de moeder en het jongen kunnen een hoogte tot 100 khz bereiken
• Holen:

Dicht getrapte holen zullen binnen de kortste tijd weer open zijn.

• Knaagschade aan voedsel, hout, plastic, verpakkingsmiddelen, isolatie enz.
• Loopsporen:

De voorpoten van de bruine rat zijn 18-22 mm lang en hebben 4 tenen De achterpoten zijn 40 mm lang en hebben 5 tenen

• Sleepsporen en buiksmeer veel belopen paden (wissels)

Welke schade kan de bruine rat veroorzaken

De bruine ratten zijn een bedreiging voor de volksgezondheid doordat ze ziektekiemen bij zich dragen. Hierdoor kan men ziektes als onder andere “Paratyfus” en de “ziekte van Weil” oplopen.
Tevens kunnen zij ernstige schade veroorzaken bij het overdragen van ziektes op dieren. Hier moet men onder ander denken aan de “vogelpest” en “varkenspest”.
De bruine rat  bevuilt ook voorraden en zorgen voor knaagschade aan materialen als verpakkingsmaterialen, isolatiematerialen, leidingen en kabels.

Hoe zorgen we ervoor dat ratten buiten blijven.

In Nederland zijn in principe geen biociden toegelaten, welke door de particulier mogen worden ingezet. Bestrijdingsmiddelen zijn slecht voor het milieu, kunnen resistentie veroorzaken evenals doorvergiftiging naar dieren die vergiftigde ratten eten.
Daarom is het van groot belang dat men de ratten buitenshuis probeert te houden.
Enkele voorbeelden om dit te voorkomen zijn:

• Afsluitbare afvalbakken en containers
• Openingen in woningen en gebouwen dienen te worden dichtgemaakt tot een maximale opening van 0,5 cm.;
• Zorg ervoor dat riolen zich in een goede staat verkeren en plaats gegalvaniseerde bolrooster op hemelwaterafvoeren in de dakgoten
• Buitenmuren tot ca. 70 cm onder het maaiveld
• Zorgen voor onderhoud van erven, terreinen en walkanten, dichte begroeiing tegen gebouwen voorkomen;
• Voedsel dient onbereikbaar te zijn voor ratten;
• Voorkom schuilplaatsen
• Zorg ervoor dat opgeslagen goederen vrij van de wanden staan en dat begroeiingen ca. 60 cm vrij van de gevel staan.

Zwarte rat

De Zwarte rat komt plaatselijk voor in Nederland en dan met name bij agrarische en veevoederbedrijven in Noord-Brabant en Limburg en havengebieden
Ratten zijn intelligente dieren en laten zich niet makkelijk vangen. Dit komt mede doordat ze neofoob zijn, dat betekent dat ze wantrouwend zijn ten aanzien van nieuwe dingen in hun omgeving.
De grootste veroorzakers van een rattenplaag is de mens zelf. De mens zorgt (ongemerkt) voor het aanbod van voedsel, water en schuilgelegenheden. Wanneer er niets aan het aanbod van deze 3 elementen wordt gedaan zal de rat zich vestigen en de populatie zal groeien, waardoor er uiteindelijk een plaag zal ontstaan. De zwarte rat komt veelal voor op hooggelegen, droge plaatsen als vlieringen, zolders, pakhuizen enz.

Hoe ziet een zwarte rat eruit

De rug en de buik van de zwarte rat is meestal blauwgrijs tot zwart, maar andere kleuren komen ook voor.
De bouw van de rat is slank en de snuit is spits van vorm. De zwarte rat heeft kraalachtige ogen grote oren, welke naar voren uitgevouwen zijn tot over de ogen kunnen reiken.
De staart van de rat is dun en langer als het lichaam. De zwarte rat wordt gemiddeld 14-23 cm lang en weegt ca. 150-250 gram. 

Hoe leeft de zwarte rat

De zwarte rat is met name rond zonsondergang en opkomst actief en is een alleseter met duidelijke voorkeur voor noten, granen en vruchten. De zwarte rat is een cultuurvolger, dat betekent dat ratten de mens volgen, omdat zij zorgen voor (achtergelaten) voedsel zorgen.. De zwarte rat kan beter zonder vocht als de bruine rat en wanneer er geen waterbron aanwezig is haalt hij zijn vocht uit vruchten.
De zwarte rat heeft een bijzonder groot aanpassingsvermogen, kan uitstekend klimmen en kunnen wel tot 1,5 meter hoog springen.
De zwarte rat kan goed zien, maar niet heel scherp. Hierdoor verplaatsen ze zich meestal langs muren en obstakels en niet midden door een open ruimte.
De reuk is hun belangrijkste zintuig.
Veranderingen in de omgeving heeft een zwarte rat direct door en zal enige tijd duren voordat ze eraan gewend zijn. De zwarte ratten leven in populaties. Een populatie heeft één mannetje die de dienst uitmaakt, vrouwtjes en onderdanige mannetjes.
De populatie heeft een eigen leefgebied, waar geen andere groepen worden geduld. Wanneer een populatie wordt bestreden en er geen preventieve maatregelen getroffen worden, dan wordt het leefgebied binnen de kortste tijd ingenomen door een nieuwe populatie.

Hoe ontwikkelt de zwarte rat zich

De zwarte rat leeft gemiddeld twee jaar en het vrouwtje is na ca. 3 maanden vruchtbaar. Ze is haar hele leven bevrucht en werpt na ca. 3 weken 6-10 jongen. Ongeveer 75% van de jongen zal het overleven wat betekent dat elk volwassen vrouwtje in jaar leven ca. 30 jongen ter wereld brengt.
De jongen worden kaal en blind geboren

Hoe herken je de aanwezigheid van de zwarte rat

• Door de uitwerpselen, deze zijn meestal donker van kleur, spoelvormig met spitse uiteinden, ca. 1 cm lang en 0,25 cm breed.
• Door het geluid wat ze maken. Ze kunnen krijsen, gieren, grommen en knorren. Het geluid tussen de moeder en het jongen kunnen een hoogte tot 100 khz bereiken
• Holen:

Uitgeknaagd in betimmeringen isolatie of hout

• Knaagschade aan voedsel, hout, plastic, verpakkingsmiddelen, isolatie enz.
• Loopsporen:

De voorpoten van de zwarte rat zijn 18-22 mm lang en hebben 5 tenen De achterpoten zijn 3 a 4 cm lang en hebben 5 tenen

• Sleepsporen en buiksmeer veel belopen paden (wissels)

Welke schade kan de zwarte rat veroorzaken

De zwarte ratten zijn een bedreiging voor de volksgezondheid doordat ze ziektekiemen bij zich dragen. Hierdoor kan men ziektes als onder andere “Pest” en een voedselvergiftiging oplopen.
Tevens kunnen zij ernstige schade veroorzaken bij het overdragen van ziektes op dieren. Hier moet men onder ander denken aan de “vogelpest” en “varkenspest”.
De zwarte rat bevuilt ook voorraden en zorgen voor knaagschade aan materialen als verpakkingsmaterialen, isolatiematerialen, leidingen en kabels.

Hoe zorgen we ervoor dat ratten buiten blijven.

In Nederland zijn in principe geen biociden toegelaten, welke door de particulier mogen worden ingezet. Bestrijdingsmiddelen zijn slecht voor het milieu, kunnen resistentie veroorzaken evenals doorvergiftiging naar dieren die vergiftigde ratten eten.
Daarom is het van groot belang dat men de ratten buitenshuis probeert te houden.

Enkele voorbeelden om dit te voorkomen zijn:

• Afsluitbare afvalbakken en containers
• Openingen in woningen en gebouwen dienen te worden dichtgemaakt tot een maximale opening van 0,5 cm.;
• Zorg ervoor dat riolen zich in een goede staat verkeren en plaats gegalvaniseerde bolrooster op hemelwaterafvoeren in de dakgoten
• Buitenmuren tot ca. 70 cm onder het maaiveld
• Zorgen voor onderhoud van erven, terreinen en walkanten, dichte begroeiing tegen gebouwen voorkomen;
• Voedsel dient onbereikbaar te zijn voor ratten;
• Voorkom schuilplaatsen
• Zorg ervoor dat opgeslagen goederen vrij van de wanden staan en dat begroeiingen ca. 60 cm vrij van de gevel staan.

Hoe bestrijden we zonder gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen

Voordat er overgegaan wordt op bestrijding moeten er door middel van monitoring onderzocht worden aanwezigheid en activiteit van de plaagdieren worden vastgesteld. Monitoring vindt plaats door middel van camera’s, visuele inspecties, tracking patches (sporen in stof of meel), klemmen of controleerbaar lokaas. In dit lokaas zit een middel welke door middel van een UV-lamp zichtbaar is in uitwerpselen van de ratten of muizen.

Indien na monitoring blijkt dat er zwarte ratten aanwezig zijn zal ervoor dat er overgegaan om chemische bestrijding te allen tijde getracht worden om de populatie te bestrijden met biologische of mechanische bestrijdingsmiddelen.

Onder natuurlijke biologische middelen verstaan we het inzetten van een valkenier, katten en honden en onder mechanische middelen verstaan we klemmen en vallen plaatsen op looppaden en door middel van schieten.

Hoe bestrijden we door gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen

Mocht ondanks het treffen van preventieve maatregelen, biologische en mechanische middelen de overlast niet opgelost worden, zal er overgegaan worden op chemische bestrijding. Alvorens hiermee aangevangen wordt, dient er worden nagegaan dat alle bedrijfsmatige, bouwkundige en hygiënische maatregelen getroffen zijn, hierbij rekenschap houdend dat de populatie zich niet verspreid naar andere delen van het gebouw. Na controle worden er lokaaskisten met rodenticiden geplaatst op looppaden van de zwarte rat. Hierbij wordt er rekenschap gehouden met de aanwezigheid van kinderen en huisdieren.

2 dagen na plaatsing wordt er gecontroleerd of er van het lokaas gegeten is, daarna wordt na maximaal 14 dagen gecontroleerd of er nog voldoende lokaas aanwezig is en/of er nog van gegeten wordt. Indien er geen nieuwe sporen van de zwarte rat worden aangetroffen, dan wordt de bestrijding beëindigd en wordt het lokaas verwijdert en afgevoerd. Eventueel kan het lokaas vervangen worden voor lokaas zonder rodenticiden voor monitoring van eventuele aanwezigheid van een nieuwe populatie..

Buitenbestrijden van ratten met chemische middelen mag alleen uitgevoerd worden door een gecertificeerd bedrijf.